Medycyna Nuklearna

Medycyna Nuklearna - Informacje ogólne

Zakład Medycyny Nuklearnej zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób przy użyciu radiofarmaceutyków, czyli różnych substancji znakowanych izotopami promieniotwórczymi. Substancje te są chemicznie podobne do naturalnie występujących w organizmie (np. jod, glukoza) lub do typowych leków (np. bisfosfoniany stosowane w pewnych schorzeniach układu kostnego), dzięki czemu ich zachowanie się w organizmie i w poszczególnych narządach zostało dobrze poznane w przypadku zdrowia i różnych stanów chorobowych. Rolą znakującego atomu radioizotopu jest sprawienie, że ta substancja staje się widoczna dla aparatury pomiarowej. Ponieważ zmiany metabolizmu różnych substancji w przypadku wielu schorzeń zazwyczaj następują wcześniej niż zmiany struktury dotkniętych tymi schorzeniami narządów (co można uwidocznić za pomocą technik stosowanych w radiologii), medycyna nuklearna bardzo często jest w stanie zdiagnozować wiele chorób wcześniej niż radiologia.

Mimo podawania substancji promieniotwórczych do organizmu (najczęściej wstrzykiwanie), narażenie pacjenta na promieniowanie jest porównywalne, a w przypadkach wielu badań nawet wyraźnie niższe, niż w przypadku technik stosowanych w radiologii. Dawki promieniowania, na jakie nasi Pacjenci są narażeni, są więc całkowicie bezpieczne. Przeciwwskazaniem do podawania radiofarmaceutyków jest ciąża, ze względu na nie do końca udokumentowane bezpieczeństwo rozwijającego się dziecka.

Dawki (wagowo) radiofarmaceutyków stosowane w naszych badaniach są bardzo niskie, wiele tysięcy czy nawet milionów razy niższe niż dawki typowych leków stosowanych w konwencjonalnej medycynie (tak zwane "ilości subfarmakologiczne"). Wynika stąd, że działania uboczne tych leków są w medycynie nuklearnej praktycznie niespotykane.

Do najczęściej stosowanych w naszym Zakładzie radioizotopów należą:
- technet-99m (Tc-99m), o czasie połowicznego zaniku równym 6 godzin, emitujący niemal wyłącznie promieniowanie gamma, przez co doskonale nadaje się do celów diagnostycznych; po połączeniu go z substancją znakowaną i podaniu pacjentowi, rozmieszczenie tej substancji może zostać zobrazowane za pomocą gammakamery, przy stosunkowo niewielkim narażeniu pacjenta na promieniowanie;
- jod-131 (I-131), o czasie połowicznego zaniku równym 8 dni, emitujący głównie promieniowanie beta o zasięgu nieco ponad 1 milimetr, nadaje się dobrze do celów terapeutycznych (możliwe jest osiągnięcie wysokich dawek promieniowania w zmianach, które gromadzą dany radiofarmaceutyk, przy jednoczesnym zaoszczędzeniu tkanek go niegromadzących); emituje również niewielkie ilości promieniowania gamma, dzięki czemu można udokumentować rozmieszczenie danego radiofarmaceutyka za pomocą gammakamery;
- inne, jak: samar-153 (Sm-153), erb-169 (Er-169), ren-186 (Re-186) czy itr-90 (Y-90) – emitują głównie promieniowanie beta, stosowane przede wszystkim w terapii schorzeń kości i stawów; poza tym rad-223 (Ra-223), alfa-emiter, stosowany czasami w leczeniu zmian przerzutowych w kośćcu.

Do najczęściej przeprowadzanych w naszym Zakładzie badań diagnostycznych należą:
1. Scyntygrafia kośćca po podaniu bisfosfonianu znakowanego technetem-99m (Tc-99m-MDP), znajduje zastosowanie głównie w reumatologii, ortopedii i onkologii. Badanie wykonywane jest po upływie około 3-4 godzin od wstrzyknięcia radioznacznika – jest to czas, jaki potrzebuje on do wbudowania się w tkankę kostną. Szczególne przygotowanie pacjenta do badania: nie jest wymagane (chory nie musi być na czczo).
2. Scyntygrafia dynamiczna nerek po podaniu Tc-99m-DTPA, ewentualnie z podaniem furosemidu, wykonywana głównie ze wskazań urologicznych, np. w przypadkach podejrzenia blokady w odpływie moczu z nerek (m.in. chirurgia dziecięca). Trwa ono około pół godziny. Przygotowanie do badania: dobre nawodnienie (o ile nie ma przeciwwskazań).
3. Poszukiwanie t.zw. węzła wartowniczego za pomocą znakowanych Tc-99m nanokoloidów, wykonywane ze wskazań onkologicznych. Szczególne przygotowanie pacjenta do badania: nie jest wymagane (chory nie musi być na czczo).
4. Scyntygrafia tarczycy za pomocą Tc-99m-nadtechnetanu, wykonywana w przypadku różnych schorzeń tego gruczołu. Szczególne przygotowanie pacjenta do badania: przynieść świeży poziom TSH i listę zażywanych leków, a także przygotować się do udzielenia szczegółowych informacji odnośnie dotychczasowego postępowania związanego z danym schorzeniem! Pacjent może zostać poinstruowany o konieczności przyjmowania lub odstawienia jakiegoś leku na kilka-kilkanaście dni przed badaniem.

Do najczęściej przeprowadzanych w naszym Zakładzie terapii z zastosowaniem radioizotopów należą:
1. Leczenie schorzeń łagodnych gruczołu tarczowego za pomocą jodu-131.
2. Leczenie zmian przerzutowych w kośćcu za pomocą Sm-153-EDTMP lub chlorku radu-223.
3. Leczenie zmian zapalnych stawów za pomocą dostawowego podania koloidów znakowanych Y-90, Er-169 lub Re-186.

Informacja o wpływie działalności wykonywanej przez Lecznice Citomed Sp. z o.o. w Toruniu na zdrowie ludzi i na środowisko

Wyniki pomiarów i obliczonych dawek promieniowania wskazują, że prowadzona działalność w minionych 12 miesiącach nie miała negatywnego wpływu na zdrowie ludzi i na środowisko.
W Lecznicach Citomed nie stwierdzono uwolnień do środowiska substancji promieniotwórczych.